Kształt i konstrukcja gondoli wywodzi się z przybrzeżnych i rzecznych południowosłowiańskich łodzi rybackich; jej cechą charakterystyczną jest asymetryczny kadłub z bardzo dużymi nawisami; asymetria kadłuba umożliwia używanie tylko jednego, długiego wiosła do napędu i sterowania (za to wymaga znacznego doświadczenia w kierowaniu gondolą). Przy pełnym obciążeniu wynoszącym 1200 kg gondolier potrafi płynąć z prędkością 3 węzłów.
Nieodłącznym składnikiem pejzażu Wenecji są gondole. Pełnią one funkcje najstarszego środka lokomocji na wodach laguny. Historia gondoli sięga VII w, była ona znana i używana za czasów pierwszego doży Anafesta Paoluccia.